Η ελληνική οικονομία διανύει το τρίτο στη σειρά έτος ανάπτυξης, με μικρούς ρυθμούς μεγέθυνσης αλλά με αναμενόμενη επιτάχυνση τους το 2020. Στην οικονομία έχει επιτευχθεί δημοσιονομική εξισορρόπηση, υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος είναι κεντρικός πολιτικός στόχος και από το διεθνές περιβάλλον προκύπτει διατήρηση και πιθανώς περαιτέρω μείωση του κόστους χρηματοδότησης. Οι θετικές προοπτικές της οικονομίας αποτυπώνονται και στην ιδιαίτερα ισχυρή βελτίωση των δεικτών του οικονομικού κλίματος στις μετρήσεις των τελευταίων μηνών.
Παρ όλη την τρέχουσα θετική βάση, δεν λείπουν οι κίνδυνοι και οι λόγοι για εγρήγορση, οι οποίοι σχετίζονται με τη δομή της ελληνικής οικονομίας και με πιθανές αρνητικές εξελίξεις στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Σημαντικές προκλήσεις για την οικονομία μας είναι η κάλυψη του επίμονου και δυσθεώρητου επενδυτικού κενού, η αποκλιμάκωση της ανεργίας που επιμένει να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, και η ενδυνάμωση του τραπεζικού συστήματος.
Για την επίτευξη βιώσιμων υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης απαιτείται η γρήγορη στροφή σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο με επενδύσεις και εξωστρέφεια, υποστηριζόμενο από ένα ορθολογικό φορολογικό πλαίσιο, υγιές ασφαλιστικό σύστημα και συστηματική μείωση της επιβάρυνσης της εργασίας που θα δημιουργεί κίνητρα και για την επιστροφή ανθρώπινου κεφαλαίου που χάσαμε στα χρόνια της κρίσης.
Χωρίς μαζικές επενδύσεις και αντίστοιχη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας η απογείωση της οικονομίας δεν είναι εφικτή. Σημαντικό ρόλο σε αυτό θα παίξουν και οι επιβαλλόμενες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, ώστε αυτό να υποστηρίξει τη στροφή στο νέο υπόδειγμα παραγωγής και στην επιδιωκόμενη αύξηση της παραγωγικότητας που αναμένουμε με την υιοθέτηση των τεχνολογιών που φέρνει η 4η βιομηχανική επανάσταση.
Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία αντεπεξήλθε αποτελεσματικά στην παρατεταμένη οικονομική κρίση της χώρας μας και αποτελεί βιώσιμο παράδειγμα του παραγωγικού υποδείγματος που έχει ανάγκη η εθνική οικονομία χάρη στις σωστές πρακτικές διαχείρισης της επικινδυνότητας, στην έντονη εξωστρέφειά της, στην οικονομική αξιοπιστία των περισσότερων επιχειρήσεών της, στην αξιοποίηση των σχετικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας, στη φροντίδα στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στις υπεύθυνες πρακτικές λειτουργίας των παραγωγικών βάσεών της.
Όμως οι διεθνείς γεωπολιτικές τριβές που εμφανίζονται και με τη μορφή εμπορικών πολέμων και επιβολής δασμών δημιουργούν ένα απαιτητικό πεδίο άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η ευμεταβλητότητα των συνθηκών και οι απότομες ριζικές αλλαγές τείνουν να γίνουν η νέα κανονικότητα στην οποία θα πρέπει να κινηθεί ο εξορυκτικός κλάδος, στοχεύοντας να δημιουργήσει περαιτέρω αξία και να θωρακιστεί για την περίοδο χαμηλών τιμών που αναπόφευκτα θα ξαναεμφανιστεί.
Οι σημαντικές προκλήσεις για τον κλάδο τη χρονιά που έρχεται αφορούν:
- Τη συνέχιση και επιτάχυνση των επενδύσεων –μετά και την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων για την ένταξη του εξορυκτικού κλάδου στις προβλέψεις του αναπτυξιακού νόμου–, την κατεύθυνση της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, της εγκατάστασης νέου δυναμικού και της πρόσβασης σε πόρους καινοτομίας και έρευνας.
- Τη γρήγορη ολοκλήρωση του εκπονούμενου Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες που θα διασφαλίσει την πρόσβαση στο αποθεματικό δυναμικό της χώρας και στις απαραίτητες υποδομές (λιμάνια κ.ά).
- Την εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου εφαρμογής της Εθνικής Πολιτικής Ορυκτών Πόρων, αποσκοπώντας στη βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών.
- Την αποτελεσματική διαχείριση της επερχόμενης απολιγνιτοποίηοης της ηλεκτρικής παραγωγής ώστε να διασφαλιστούν η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και η αποτροπή κοινωνικών κρίσεων στις περιφέρειες με οικονομίες υψηλής εξάρτησης από τον λιγνίτη.
- Την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικής θέσης των επιχειρήσεων του κλάδου στις διεθνείς αγορές.
Ο εξορυκτικός κλάδος ήδη συμβάλλει με περισσότερο από 3% στο ΑΕΠ της χώρας, όμως, ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις των καιρών και υποστηριζόμενος κατάλληλα θα μεγαλώσει σημαντικά τη συμβολή του, στηρίζοντας τη συλλογική προσπάθεια να ανέλθει η βιομηχανική παραγωγή στο 12 του ΑΕΠ.
*Ο κ Αθανάσιος Κεφάλας είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων
[ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, του Αθανάσιου Κεφάλα*, 29/12/2019]