Με την αβεβαιότητα που επικρατεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, να επιβαρύνει τις τιμές της ενέργειας και να επιτείνει τις ήδη σοβαρές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, σήμερα το μεσημέρι συνεδριάζει εκτάκτως το συμβούλιο των υπουργών ενέργειας της Ε.Ε.
Σε αυτό αναμένεται να τεθεί η ελληνική πρόταση που υποβλήθηκε από τον υπουργό Ενέργειας Κ. Σκρέκα, σε συνέχεια της πρωτοβουλίας του Κ. Μητσοτάκη στο προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης μέσω ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού – ταμείου.
Συγκεκριμένα η ολοκληρωμένη πρόταση της Ελλάδας, που περιλαμβάνει εναλλακτικά σενάρια, προβλέπει τη δημιουργία ενός μηχανισμού αλληλεγγύης για την ενεργειακή κρίση – EU Energy Crisis Solidarity Facility (ECSF), που θα έχει ως στόχο τη στήριξη των καταναλωτών, ιδίως των πιο ευάλωτων απέναντι στην ενεργειακή κρίση η οποία εντείνεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τα όσα έχει δηλώσει ο κ. Σκρέκας θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν πόροι ύψους 100 δις. ευρώ από την αξιοποίηση των πρόσθετων δικαιωμάτων του Αποθεματικού Σταθεροποίησης της Αγοράς (Market Stability Reserve) του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών.
Για την Ελλάδα από αυτό το ποσό αντιστοιχούν περί τα 2 δισ. ευρώ, που θα προστεθούν στους πόρους που ήδη διαθέτει η ελληνική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης, μέσω των επιδοτήσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Λειτουργία
Πως όμως θα λειτουργεί ο μηχανισμός που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση;
Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα λήψης χαμηλότοκων δανείων από το μηχανισμό ECSF, ο οποίος θα δημιουργηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το ύψος της χρηματοδότησης θα καθορίζεται από την κατανάλωση ενέργειας ή από τα ετήσια έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του κάθε Κράτους Μέλους.
Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα δάνεια δεν θα υπολογίζονται στο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος των Κρατών Μελών. Η αποπληρωμή θα γίνεται σε μια περίοδο 12 έως 15 ετών με τη λήψη μέτρων που θα αποφασίζει το κάθε κράτος.
Στα μέτρα θα μπορούσαν να περιληφθούν μελλοντικά έσοδα από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων ρύπων και η επιβολή εισφοράς στην κατανάλωση ενέργειας.
Επιδοτήσεις
Στην ελληνική πρόταση περιλαμβάνονται δύο επιλογές ως προς τις επιδοτήσεις:
- Πρώτη επιλογή
Να επιδοτήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των νοικοκυριών, με προτεραιότητα στους οικονομικά ασθενέστερους και εφαρμόζοντας κοινωνικά κριτήρια.
Να επιδοτήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των επιχειρήσεων, με έναν ενιαίο τρόπο.
Να παρέχουν φθηνά κεφάλαια στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε εκείνες που είναι περισσότερο ευάλωτες λόγω των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και του πολέμου στην Ουκρανία.
Να παρέχουν χαμηλότοκα δάνεια στις επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση συμβολαίων αντιστάθμισης των υψηλών τιμών με προμηθευτές ενέργειας.
Να αυξήσουν τις επιχορηγήσεις για έργα ενεργειακής αποδοτικότητας, ΑΠΕ και διαφοροποίησης του ενεργειακού μείγματος.
- Δεύτερη επιλογή
Τα Κράτη Μέλη θα μπορούν να αξιοποιήσουν τους πόρους του ECSF για να επιδοτήσουν μέρος των συμβολαίων στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.
Ειδικότερα:
Η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα συνεχίσει να εφαρμόζει τους υφιστάμενους κανόνες που βασίζονται στην οριακή τιμή, δηλαδή η τελευταία και ακριβότερη μονάδα παραγωγής που θα εισέρχεται στην αγορά, θα είναι αυτή που θα προσδιορίζει και την τιμή. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ευρωπαϊκές αρχές εμμένουν σε αυτό τον κανόνα καθώς τον θεωρούν απολύτως αναγκαίο ώστε να δίνονται τα κατάλληλα σήματα για επενδύσεις.
Ωστόσο, τα Κράτη-Μέλη θα καθορίζουν ανώτατα όρια για την αποζημίωση της κάθε τεχνολογίας παραγωγής ενέργειας. Τα Κράτη Μέλη θα υπολογίζουν, επίσης, το κόστος καυσίμου για κάθε τεχνολογία παραγωγής ενέργειας. Σε περίπτωση που το κόστος καυσίμου είναι ακριβότερο από την ανώτατη αποζημίωση, ο παραγωγός θα λαμβάνει τη διαφορά.
Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας θα εποπτεύονται από μηχανισμούς παρακολούθησης της αγοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές θα λαμβάνουν την έκπτωση που τους αντιστοιχεί.
Το κόστος της κρατικής επιδότησης στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας θα χρηματοδοτηθεί από τον ECSF.
Άλλες προτάσεις
Τέλος στην επιστολή ο Έλληνας υπουργός προτείνει την αναθεώρηση της πολιτικής για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων. Στο πλαίσιο αυτό :
Οι επενδύσεις που αφορούν στην ανάπτυξη στρατηγικών υποδομών αποθήκευσης ορυκτών καυσίμων και θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους και δανεισμό από την ΕΤΕπ.
Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για άλλες ενεργειακές επενδύσεις που θα ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της Ευρώπης (π.χ. ενεργειακή αποδοτικότητα στρατιωτικών υποδομών, οχημάτων κλπ).
Η διαθέσιμη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα πρέπει κατά προτεραιότητα να διατεθεί για την υλοποίηση ενεργειακών διασυνδέσεων με τρίτες χώρες (π.χ. διασύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική ή τη Μέση Ανατολή).
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Χάρη Φλουδόπουλου, 28/2/2022]