Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα είναι σπάνια και ασυνήθιστα.
Επιστήμονες ανακάλυψαν ακόμα ένα «κομμάτι του παζλ» της εξέλιξης που ήταν άγνωστο μέχρι σήμερα σε βράχους ηλικίας 130 εκατομμυρίων ετών.
Η ανακάλυψη είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας, στην οποία συμμετέχει η Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας.
Παρά το γεγονός ότι τα σπονδυλωτά αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο στα σύγχρονα οικοσυστήματα βαθέων υδάτων, δεν έχουν υπάρξει απολιθώματα ψαριών βαθέων υδάτων ηλικίας άνω των 50 εκατομμυρίων ετών.
Η πρόσφατη ανακάλυψη εξαιρετικά σπάνιων απολιθωμάτων παρέχει τις πρώτες γνωστές ενδείξεις ψαριών βαθέων υδάτων. Αυτό οδηγεί τους επιστήμονες στο να επανασχεδιασουν και να τοποθετήσουν στο χρόνο νωρίτερα το χρονοδιάγραμμα του αποικισμού βαθέων υδάτων κατά 80 εκατομμύρια χρόνια.
«Όταν βρήκα για πρώτη φορά τα απολιθώματα, δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που έβλεπα», λέει ο παλαιοντολόγος Andrea Baucon, επικεφαλής αυτής της μελέτης, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Γένοβας. Ήταν αυτός που ανακάλυψε τα απολιθώματα ψαριών στα ΒΔ Απέννινα, κοντά στην Πιατσέντσα, τη Μόντενα και το Λιβόρνο.
Ο λόγος αυτής της έκπληξης είναι η μεγάλη ηλικία των απολιθωμάτων, τα οποία προηγούνται οποιασδήποτε άλλης ένδειξης ψαριών βαθέων υδάτων κατά εκατομμύρια χρόνια. Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα χρονολογούνται από την Πρώιμη Κρητιδική (130 εκατομμύρια χρόνια πριν).
«Τα νέα απολιθώματα δείχνουν τη δραστηριότητα των ψαριών σε έναν βυθό της εποχής των δεινοσαύρων που ήταν χιλιάδες μέτρα βάθος», προσθέτει ο Andrea Baucon.
Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα είναι σπάνια και ασυνήθιστα.
Αυτά τα ίχνη απολιθωμάτων δεν περιλαμβάνουν απολιθώματα σώματος όπως οστά ψαριών, αλλά καταγράφουν τη συμπεριφορά τους. Ως εκ τούτου, τα απολιθώματα των Απεννίνων σηματοδοτούν ένα κρίσιμο σημείο στο χώρο και το χρόνο. Είναι το σημείο στο οποίο τα ψάρια μετακινήθηκαν από την υφαλοκρηπίδα και αποίκισαν σε ένα νέο αλλά πολύ διαφορετικό περιβάλλον, που βρίσκεται μακριά από τον αρχικό τους βιότοπο.
Χιλιάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού της Τηθύος – ένας αρχαίος ωκεανός που υπήρχε μεταξύ 250 και 50 εκατομμυρίων ετών πριν, πρόδρομος της σημερινής Μεσογείου Θάλασσας – τα πρώτα ψάρια βαθέων υδάτων αντιμετώπισαν ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες σε σχέση με την προέλευση των ρηχών νερών τους: το απόλυτο σκοτάδι, οι σχεδόν παγωμένες θερμοκρασίες και οι τεράστιες πιέσεις αμφισβήτησαν την επιβίωση αυτών των πρωτοπόρων της αβύσσου.
Τέτοιες ακραίες συνθήκες απαιτούσαν προσαρμογές για τη ζωή βαθέων υδάτων που είναι εξελικτικές καινοτομίες τόσο σημαντικές όσο εκείνες που επέτρεψαν τον αποικισμό της γης και του αέρα, όπως τα φτερά και τα άκρα, για παράδειγμα.
Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα αντιπροσωπεύουν όχι μόνο τα πρώτα ψάρια βαθέων υδάτων, αλλά και τα πρώτα σπονδυλωτά βαθέων υδάτων.
«Τα νέα απολιθώματα ρίχνουν φως σε ένα κατά τα άλλα σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας της ζωής στη Γη», σχολιάζει ο Carlos Neto de Carvalho, ερευνητής στο Instituto Dom Luiz, Σχολή Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας.
Τα απολιθώματα των Απεννίνων αναγκάζουν τους επιστήμονες να επανεξετάσουν ποιοι παράγοντες μπορεί να προκάλεσαν τον αποικισμό των σπονδυλωτών στη βαθιά θάλασσα. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι το έναυσμα ήταν η άνευ προηγουμένου εισροή οργανικής ύλης που συνέβη μεταξύ της Ύστερης Ιουρασικής και της Πρώιμης Κρητιδικής. Η διαθεσιμότητα τροφής στις βαθιές θάλασσες ευνόησε τα σκουλήκια που κατοικούν στο βυθό, τα οποία, με τη σειρά τους, προσέλκυσαν ψάρια που χρησιμοποίησαν συγκεκριμένες συμπεριφορές για να τα εκθέσουν.
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές στράφηκαν στις σημερινές θάλασσες για να κατανοήσουν τη συμπεριφορά των απολιθωμάτων, μελετώντας τη συμπεριφορά των σύγχρονων ψαριών. Οι επιστήμονες εξερεύνησαν τα βάθη του Ειρηνικού Ωκεανού για να μελετήσουν τις χίμαιρες, γνωστές και ως καρχαρίες φαντάσματα, στο περιβάλλον διαβίωσής τους.
«Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, τα ιζήματα του πυθμένα βαθέων υδάτων είναι γεμάτα με απολιθώματα αρχαίας ζωής, αλλά συνήθως από μικρούς οργανισμούς», εξηγεί ο Mário Cachão, συν-συγγραφέας αυτής της μελέτης και ερευνητής στο Instituto Dom Luiz, Ciências ULisboa.
Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα μπορεί να αντιπροσωπεύουν το πρώτο σημαντικό βήμα στην προέλευση της σύγχρονης βιοποικιλότητας των σπονδυλωτών βαθέων υδάτων.
Οι ρίζες των σύγχρονων οικοσυστημάτων βαθέων υδάτων βρίσκονται στα απολιθώματα των Απεννίνων. «Οι ανακαλύψεις των απολιθωμάτων μας βοηθούν να επαναξιολογήσουμε τον τρόπο και το ρυθμό του αποικισμού των σπονδυλωτών στη βαθιά θάλασσα. Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα απολιθώματα περιέχουν ενδείξεις για τις απαρχές της εξέλιξης των σπονδυλωτών στη βαθιά θάλασσα, έχοντας επιπτώσεις τόσο για τη Γη όσο και για τις Επιστήμες της Ζωής», συνοψίζει ο Andrea Baucon.
(Φωτό: GIROLAMO LO RUSSO)
[ΠΗΓΗ: https://www.huffingtonpost.gr/, του Στέφανου Νικήτα, από Scitechdaily, 18/9/2023]