Το ουράνιο, αφού επεξεργαστεί, αποτελεί τη βασική πρώτη ύλη για τη λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια στα πυρηνικά εργοστάσια. Μπορεί στη χώρα μας αυτό να μη λέει πολλά αλλά τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ. Ο κορυφαίος παραγωγός ουρανίου παγκοσμίως, η Kazatomprom, ενώ σημείωσε εκτόξευση κερδών για το πρώτο εξάμηνο του έτους λόγω των υψηλότερων τιμών αγοράς για το βαρύ μέταλλο, μείωσε τον στόχο της παραγωγής της για το επόμενο έτος.
Ειδικότερα, η κρατική μεταλλευτική εταιρεία του Καζακστάν παράγει το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς ουρανίου. Την Παρασκευή ανακοίνωσε ότι τα καθαρά κέρδη της αυξήθηκαν κατά 27% στα 283,2 δισεκατομμύρια τένγκε (590,1 εκατομμύρια δολάρια), λόγω της αύξησης των τιμών πώλησης του μετάλλου που τροφοδοτεί τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, η οποία οδήγησε επίσης σε αύξηση των εσόδων κατά 13% στα 701,1 δισεκατομμύρια τένγκε.
Η εκτόξευση των τιμών του ουρανίου δεν είναι καθόλου τυχαία. Η πυρηνική ενέργεια αναδείχθηκε ως διπλή λύση, τόσο για τις ανησυχίες σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια όσο και για τις φιλοδοξίες απεξάρτησης από τον άνθρακα, καθώς και για τη στενότητα της προσφοράς. Οι τιμές spot ανέβηκαν σημαντικά και ανέρχονται σήμερα σε σχεδόν 80 δολάρια ανά λίβρα, έχοντας μάλιστα φθάσει σε υψηλό 16 ετών τον Ιανουάριο.
Ο «κόφτης»
Ωστόσο, το κόστος πωλήσεων της Kazatomprom αυξήθηκε επίσης σημαντικά, κατά 38% στα 443,36 δισεκατομμύρια τένγκε, λόγω του υψηλότερου όγκου παραγωγής και της αύξησης του κόστους του ουρανίου που αγοράστηκε από κοινοπραξίες και συγγενείς εταιρείες, με αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών κερδών κατά 10% στα 226,72 δισεκατομμύρια τένγκε.
Η εταιρεία προειδοποίησε με τη σειρά της —για πολλοστή φορά— για τις συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στην κατασκευή νέων κοιτασμάτων και την έλλειψη στην επίτευξη θειικού οξέος, το οποίο χρησιμοποιείται για την έκπλυση του ουρανίου από τα υπόγεια κοιτάσματα. Το θειικό οξύ, απαραίτητο για την εξόρυξη ουρανίου από τα κοιτάσματα, βρίσκεται σε έλλειψη στο Καζακστάν εξαιτίας των καθυστερήσεων στην κατασκευή νέων εργοστασίων παραγωγής οξέων, του ανταγωνισμού με τη βιομηχανία λιπασμάτων και των εμπορικών περιορισμών.
Αυτά οδήγησαν, λοιπόν, τον κορυφαίο παραγωγό ουρανίου στον κόσμο να μειώσει τις προοπτικές παραγωγής του επόμενου έτους σε 25.000 έως 26.500 μετρικούς τόνους ουρανίου, από 30.500 έως 31.500 τόνους που προβλέπονταν αρχικά.
Η κίνηση της εταιρείας εξόρυξης του Καζακστάν, λοιπόν, να συμπιέσει τις προμήθειες του ουρανίου λόγω κυρίως των καθυστερήσεων σε έργα και των ελλείψεων θειικού οξέος, «απειλεί» το ραδιενεργό αυτό καύσιμο που είναι ζωτικής σημασίας για την πυρηνική ενέργεια. Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ πιθανόν να φέρει ανοδικές πιέσεις στις τιμές του ουρανίου. Ο Meirzhan Yussupov, CEO της Kazatomprom, δήλωσε ότι «η αβεβαιότητα γύρω από τις προμήθειες θειικού οξέος για τις ανάγκες του 2025 και οι καθυστερήσεις στις εργασίες κατασκευής στα νεοαναπτυχθέντα κοιτάσματα είχαν ως αποτέλεσμα την ανάγκη επαναξιολόγησης των σχεδίων μας για το 2025».
Η πυρηνική ενέργεια έχει αναβιώσει από τότε που ο κόσμος βυθίστηκε σε ενεργειακή κρίση από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά οι προμήθειες ουρανίου δυσκολεύτηκαν να συμβαδίσουν με την αύξηση της ζήτησης μετά από μια δεκαετία υποεπενδύσεων σε νέα παραγωγή.
«Αυτό είναι ένα διαρθρωτικό πρόβλημα – δεν μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή», δήλωσε ο Nick Lawson, διευθύνων σύμβουλος της Ocean Wall, ενός επενδυτικού οίκου που είναι αισιόδοξος για το ουράνιο. «Δεν θα είναι μόνο η Δύση που θα λέει ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα για εμάς- θα είναι επίσης η Ρωσία και η Κίνα που θα λένε ότι είναι ένα πρόβλημα για τα νέα πυρηνικά εργοστάσιά μας».
Προς το παρόν, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας διαθέτουν μεγάλα αποθέματα ουρανίου για την τροφοδοσία των πυρηνικών αντιδραστήρων τους, αλλά είναι πρόθυμες να εξασφαλίσουν το πυρηνικό καύσιμο σχεδόν σε οποιαδήποτε τιμή, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ασταθείς αυξήσεις στις τιμές του ουρανίου.
Η σύγχυση στην αγορά εντείνεται ακόμη περισσότερο λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου που συνεχίζει να έχει η Ρωσία στη μετατροπή και τον εμπλουτισμό του ακατέργαστου ουρανίου σε πυρηνικά καύσιμα, καθώς ελέγχει σχεδόν το 50% της παγκόσμιας ικανότητας εμπλουτισμού. Το ζήτημα της εξάρτησης της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής πυρηνικής βιομηχανίας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τη Ρωσία και το ουράνιό της εξακολουθεί ακόμη να υπάρχει.
(Φωτό: shutterstock)
[ΠΗΓΗ: https://www.liberal.gr/, της Μαργαρίτας Ασημακοπούλου, 29/8/2024]